Pemuka Jaku

Pemuka Jaku
Niat ati penulis nengkebang siti blog ngena jaku Iban ngambika jaku tu enda lenyau mabun laya nitihka aki ini kitai ke Serawai Mandai Betangga Tunggang lalu pia mega awakka iya tau nyadika pesaka sida Titik Nasan Pantau Ajan Panjai Lengan, Tuai Sebayan ba Bedega Lintang Takang. Laman tu ukai semina ngenang pasal pemansang jaku Iban di sekula enggau budaya bansa Iban tang mega ngenang pekara pasal pengerindu diau begulai sejalai sereta bekunsi tuju pengidup enggau mayuh pupu raban bansa ba Malaysia. Kepenudi bendar, laman tu dikarapka ulih nyadika penyanding penemu ngagai bala nembiak ke agi belajarka jaku Iban baikka iya di tikas sekula, institut pematih pengajar tauka universiti.

"Dikelala Buah ari Langgu, Dikelala Basa ari Penyiru, Dikelala Bansa ari Jaku"

Ahad, 19 Mei 2013

Engkilili

Pasar Engkili nya opis Pelilih Menua Mit Engkilili iya nya 56 kilometer ari pasar Lubok Antu lalu 37 kilometer ari pasar Sri Aman. Asal nama pasar Engkilili datai ari nama pun kayu ke mayuh tumbuh ba menua tu menya. Nama pun kayu nya Engkilili.

Engkilili tauka pun Ceri Terengganu tau mega dikumbai pun Johor tauka pun Perupuk. Iya ngembuan nama saintifik Lepisanthes alata. Pun Engkilili tu ngembuan tukuh ke manah kelebih agi enti diperatika ari sukut pun enggau buah iya. Kanopi iya mit, ayung sereta segala. Daun iya mayuh lalu sekeda pasang anak daun nya lunchik sereta besayap. Pemanah pun kayu tu ditambah mega enggau puchuk iya ti lemi ngelentur sereta bechura ungu puda. Asal penatai Pun Engkilili tu ari Asia Tenggara lalu mayuh ditemu tumbuh ba Semenanjung Malaysia, Jawa, Borneo enggau Filipina. Pun kayu tu suah digaga nyadika pun kayu ias laban pendiau gaya kayu tu manah dipeda.

Buah Engkilili betangkai baka buah anggur. Kulit iya manah amat baka buah ceri, mirah terang, lichin sereta beperenching. Buah tu begantung ba dan enggau ranting mit. Taja pan asai buah tu manis, isi iya nipis lalu igi iya besai. Pun Engkilili manah ditanam dikena ngiaska taman laban mayang daun iya ngerembai manah. Daun puda tauka puchuk iya bechura ungu puda dipeda manah amat lalu baka nya mega enggau bungai iya ti mega bechura ungu. Daun ti udah tuai bechura gadung, lunchik lalu ngembuan 8-12 lambar anak daun (leaflets) ba siti-siti mayang ke ulih dataika pemanjai iya sampai 50 cm. Pun kayu tu manah ditanam dikena ngiaska rampa menua laban iya ulih mega alai beteduh baka ba taman, ngelingi rumah, sekula enggau palan rama ke bukai.

Kayu Engkilili tu bebuah sepemanjai taun. Buah iya tau naritka ati laban ke betusun ba tangkai ti panjai lalu tiap-tiap tangkai ngundan 20 igi buah ti bechura mirah tuai sereta beperenching. Saiz buah tu iya nya antara 2 cm ngagai 3 cm, segala sereta lunchik ba ujung iya. Tiap-tiap buah tu ngembuan seleka ngagai tiga leka igi. Isi buah tu manis lalu bisi kelat mimit. Taja pan buah tu tau diempa tang kayu tu seruran agi ditanam ketegalka nyadika kayu ias. Buah Engkili dikerinduka burung lalu nya mih kebuah kayu tu nyadika palan ti ditujuka burung-burung tu.

Tiada ulasan:

Catat Ulasan